Ukrayna -Rus Savaşı Ve Rum Patrikhanesi İlişkileri-Yılmaz Parlar

 

info@parlarmedya.com

 

• ANA SAYFA
• SİYASET
• EKONOMİ
• TURİZM
• GÜNCEL
• KÜLTÜR SANAT
• EMLAK
• OTOMOTİV
• YİYECEK
• MODA
• KİTAP
• BİLİŞİM
• SİNEMA
• DÜNYA
• SAĞLIK
• MAGAZİN
• MÜZİK
• SPOR

Ukrayna -Rus Savaşı Ve Rum Patrikhanesi İlişkileri

 

Ukrayna -Rus Savaşı Ve Rum Patrikhanesi İlişkileri

Başkanlığını Y.Müh.Mim. Zehra Bilge Eray’ın yaptığı Kıbrıs Türk Kültür Derneği İstanbul Şubesi Kiev' de yaşayan Doğu Avrupa Uzmanı gazeteci yazar Deniz Berktay’ın konferansına ev sahipliği yaptı.

 26 mart 2024 Salı günü gerçekleşen hiperaktif söyleşiye Diplomatlar, Akademisyenler, Kıbrıs gazileri, üyeler katıldılar.

 Zehra Bilge Eray’ın açılış konuşmasında Patrikhane konusunun bizler için neden önemli olduğunu, bu konunun Ukrayna savaşı ile alakasını Deniz Berktay’ın anlatacağını belirtdi.

 Deniz Berktay Ukrayna -Rus Savaşı Ve Rum Patrikhanesi İlişkileri konusuna girmeden önce geniş bir Hıristiyanlık ufuk turu attırdı.

 Deniz Berktay’ın konuşmaların özetinde;

Ukrayna-Rusya savaşı ve Rum Patrikhanesi ilişkileri hakkında son zamanlarda gelişmeler yaşandı. Ukrayna, Rusya ile olan gerilimin artmasıyla birlikte, Rum Patrikhanesi ile ilişkilerini güçlendirmeye yönelik adımlar atıyor.

Ukrayna-Rusya savaşı, 2014 yılında Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi ile başlamıştı. Ardından Rusya, Doğu Ukrayna'da ayrılıkçı grupları desteklemeye başladı. Bu durum, Ukrayna ile Rusya arasındaki ilişkilerin gerilmesine ve savaşın çıkmasına neden oldu.

 Bu süreçte Rum Patrikhanesi de adımlar atmaya başladı. Rum Ortodoks Kilisesi'nin en önemli lideri olan , Fener Rum Patrikhanesi patriği Dimitri Bartholomeos Ukrayna'nın bağımsız bir Ortodoks Kilisesi kurma taleplerine destek verdi. Rus Ortodoks Kilisesi, Ukrayna'nın bağımsız bir kiliseye sahip olmasına karşı çıktı ve bu durum Rusya-Ukrayna ilişkilerinde gerilimin artmasına neden oldu.

Ancak geçtiğimiz yıl, Rum Patrikhanesi tarafından Ukrayna'da bağımsız bir kilisenin kurulmasına ilişkin karar alındı. Bu karar, Ukrayna'nın bağımsızlık mücadelesine destek oldu ve ayrıca Ukrayna-Rusya ilişkilerinde de önemli bir dönüm noktası oldu.

 Son olarak, Ukrayna-Rusya savaşı devam ederken, Rum Patrikhanesi'nin Ukrayna'ya olan desteği artmış durumda. , Fener Rum Patrikhanesi patriği Dimitri Bartholomeos Ukrayna halkının yanında olduğunu defalarca ifade etti ve Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü desteklediğini belirtti.

Patrikhanesi'nin bu iki ülke için ne anlama geldiğine ve nasıl bir etkisi olduğuna odaklandığımızda;

Öncelikle, Rusya açısından Fener Patrikhanesi'nin önemi oldukça büyüktür. Rus Ortodoks Kilisesi, Ortodoksluğun en büyük pazarlarının biri olarak kabul edilen Rusya'da büyük bir etkiye sahip olan bir kurumdur. Fener Patriği'nin Rus Ortodoks Kilisesi lideri olarak tanınması, Rusya'da dini ve siyasi etkileri dolayısıyla büyük bir dış politika aracı haline gelmiştir. Özellikle, Rusya'nın Ukrayna'daki etkisi ve Ortodoks Kilisesi'nin bölünmesi gibi konularda, Fener Patrikhanesi'nin yaptığı açıklamalar ve aldığı kararlar büyük tartışmalara yol açmıştır.

 Ukrayna açısından da Fener Patrikhanesi'nin önemi göz ardı edilemez. Ukrayna, tarihsel olarak Rus Ortodoksluğu'nun önemli bir merkezi olarak kabul edilmektedir. Ancak, son yıllarda yaşanan siyasi ve dini gelişmeler, Fener Patrikhanesi'nin Ukrayna'da daha da büyük bir önem kazanmasına neden olmuştur.

 Ukrayna, Rusya ile olan ilişkilerinde giderek daha fazla bağımsızlık arayışında olduğundan, Fener Patrikhanesi'nin bu süreçte oynadığı rol büyük bir anlam taşımaktadır. Ukrayna'daki Ortodoks Kilisesi'nin bağımsızlığını ilan etmesi ve Fener Patrikhanesi'nin bunu tanıması, Ukrayna'da büyük bir dini ve siyasi dönüşümün başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

 Fener Patrikhanesi'nin Rusya ve Ukrayna açısından büyük bir önemi vardır. Rusya'da Rus Ortodoks Kilisesi'yle olan ilişkisi ve dini-siyasi etkileri, Fener Patrikhanesi'ni Rusya'da önemli bir dış politika aracı haline getirmektedir. Ukrayna'da ise Fener Patrikhanesi'nin Ukrayna Ortodoks Kilisesi bağımsızlık sürecindeki rolü ve tanıması, ülkenin dini ve siyasi dönüşümünde etkin bir rol oynamaktadır.

ABD’nin Türkiye Fener Rum Patrikhanesi Ekümenik statüsünü tanımalı baskısına göz atalım

 Ekümenik ne demek ;

Ekümenik, Fransızca kökenli bir kelime olup "evrensel birleşme" anlamına gelir. Ekümeniklik ise bu evrensel birleşmeyi ifade eder. Fener Rum Patrikhanesi'nin ekümenik olup olmadığı tartışmalıdır. Türkiye'deki hükümet yetkilileri ve dini kurumlar, Fener Rum Patrikhanesi'nin ekümenik olmadığını ve sadece dini bir kurum olarak kabul edilmesi gerektiğini savunmaktadır. Lozan Antlaşması ve yargı kararları da bu görüşü desteklemektedir. Fener Rum Patrikhanesi'nin ekümenik olup olmadığına ilişkin tartışmalar devam etmektedir.

Ekümeniklik tartışması ise Türkiye'de ilk kez 1517 yılında Yavuz Selim'in Mısır'ı fethettiğinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde İskenderiye ve Antakya patrikhaneleri İstanbul'daki Rum Patrikhanesi'ne bağlanmış ve patriği de "ekümenik" (cihan patriği) ilan etmiştir. Fener Rum Patrikhanesi'nin ekümenik olup olmadığı ise tartışmalı bir konudur. Fener Patrikhanesi Ortodoks dünyasında birinci olarak kabul edilse de diğer kiliseler tarafından gerçek liderlik kabul edilmemektedir.

 Bu konuda ABD'nin politikaları ve baskıları da rol oynamaktadır. Türkiye ise Fener Patrikhanesi'ni Türkiye’daki Rum Ortodoks cemaatinin dini kurumu olarak kabul etmektedir ve ekümenik yetkilere sahip olmasını istememektedir.

 Bu durum Fener Patrikhanesi'nin özellikle Moskova Patrikhanesi ile çatışmasına sebep olmuştur. Ekümenik olarak tanınması durumunda Fener Patriği ve diğer rahiplerin Türk yurttaşı olma şartının kalkması, Türkiye'nin denetleyemeyeceği bir devlet içinde devletin oluşmasına neden olabilir.

Patrikhanesi'ni Ekümenlik Statüsüne Kabul Etme: Avantajlar ve Dezavantajlar Göreceli görüşlere Bakalım;

 Türkiye'nin Fener Rum Patrikhanesi'nin ekümenlik statüsünü tanıma konusundaki süregelen tartışmaları, hem iç politika hem de uluslararası ilişkiler açısından önemli bir konu olarak öne çıkıyor. Bu tartışma, Patrikhanenin dünya genelindeki Ortodoks Hristiyanlarının liderliği üzerindeki etkisini ve Türkiye'nin dini azınlıklarla ilişkilerini şekillendiriyor. 

Avantajları Savunanlar;

Uluslararası İtibarın Artması: Ekümenlik statüsünün kabul edilmesi, Türkiye'nin dini özgürlükler ve azınlık hakları konusundaki taahhütlerini güçlendirebilir. Bu durum, Türkiye'nin uluslararası alanda itibarını artırabilir ve ülkeyi demokratikleşme ve insan hakları alanında daha olumlu bir şekilde konumlandırabilir.

Dinler Arası Diyalogun Teşviki: Ekümenlik statüsünün kabul edilmesi, Türkiye'nin dinler arası diyalog ve hoşgörüyü teşvik etme çabalarını destekleyebilir. Bu durum, ülkenin farklı dini topluluklar arasında barış ve işbirliğini teşvik etmesine yardımcı olabilir.

Tarihî Mirasın Korunması: Fener Rum Patrikhanesi, İstanbul'un tarihî ve kültürel mirasının önemli bir parçasıdır. Ekümenlik statüsünün kabul edilmesi, Patrikhanenin tarihî ve kültürel önemini vurgulayabilir ve bu mirasın korunmasına yönelik çabaları güçlendirebilir.

Dezavantajları savunanlar

İç Politikadaki Tartışmalar: Türkiye'de Fener Rum Patrikhanesi'nin ekümenlik statüsüne ilişkin tartışmalar, iç politikada gerilimlere neden olabilir. Bu durum, milliyetçi ve dini muhafazakâr kesimler arasında gerginliklere yol açabilir ve toplumsal kutuplaşmayı artırabilir.

Dini Azınlıklara Yönelik Baskılar: Ekümenlik statüsünün kabul edilmesi, dini azınlıklara yönelik baskıları azaltmaya yönelik olumlu adımlar atmış olsa da, pratikte bu durumun uygulanması zor olabilir. Bazı çevrelerde, bu statünün kabul edilmesi dini azınlıklara yönelik ayrımcılığı artırabilir.

Uluslararası İlişkilerdeki Dinamikler: Türkiye'nin Fener Rum Patrikhanesi'nin ekümenlik statüsünü kabul etme kararı, uluslararası ilişkilerde karmaşık dinamiklere yol açabilir. Bazı ülkeler bu adımı olumlu karşılarken, diğerleri bu durumu eleştirebilir veya istismar edebilir.

Türkiye'nin Fener Rum Patrikhanesi'nin ekümenlik statüsünü kabul etme konusundaki tartışmalar, iç politika ve uluslararası ilişkiler açısından önemli bir konuyu gündeme getiriyor. Bu adımın avantajları, ülkenin uluslararası itibarını artırması ve dini azınlıklara yönelik taahhütlerini güçlendirmesiyle ilgili olabilir. Ancak, bu adımın dezavantajları da iç politikadaki gerilimleri artırabilir ve dini azınlıklara yönelik baskıları azaltmada pratik zorluklarla karşılaşılabilir.

Fatih Kaymakamlığı, Fener Rum Patrikhanesi patriği Dimitri Bartholomeos ve patrikhanenin zaman zaman "ekümenik" kavramınına noktayı koydu.

Fatih Kaymakamlığı, Fener Rum Patrikhanesi patriği Dimitri Bartholomeos ve patrikhanenin zaman zaman "ekümenik" kavramını kullanmasının ardından açıklama yapma ihtiyacı duyduğunu belirtti.

Açıklamada;

Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan Türk ve Rum ahalinin mübadelesine dair mukavelede patrikhanenin durumu ve statüsü ile ilgili bir hüküm bulunmadığı ifade edildi. Lozan Antlaşması'nda da patrikhane ile ilgili bir hükme yer verilmediği belirtilerek, patrikhanenin sadece dini yetkileri olduğu ve siyasi faaliyetinin bulunmadığı vurgulandı.

 Ayrıca, patrikhanenin ekümenik olduğu iddiasının hukuki bir dayanağı olmadığı ifade edildi. Lozan Anlaşması ve yargı kararlarına dayanarak Fener Rum Patrikhanesi'nin dini bir kuruluş olduğu ve ekümenik sıfatının bulunmadığı vurgulandı.

 yilmazparlar@yahoo.com