“UNUTULMAYAN DARICA”-BELGESEL-YUNANİSTAN İSTANBUL BAŞKONSOLOSLUĞU-YILMAZ PARLAR

“UNUTULMAYAN DARICA”

 

Yunanistan İstanbul Başkonsolosluğu ve Rum Cemaat Vakıfları Destekleme Derneği,  Sismanoglio Megaro’da, Grigori Oikonomidis’in “Unutulmayan Darıca” adlı tarihsel belgesel sunumunu düzenledi. 

Senaryo  Grigoris Oikonomidis, Anlatım  Andreas Marianos, Kamera  Vaios Syrros, Grigoris Oikonomidis, Müzik  Kiriakos Kailaitzidis – Müzik grubu “en chordes”, Montaj- Ses düzenlemesi: Christos Giannakopoulos tarafından yapılan belgesel Bizans'ın Risio-bugünkü Darιca- Aretsou ilçesinin antik çağlardan günümüze kadar tarihsel gelişimi ve yerleşkelerin günlük yaşamlarını gösteriyor. 

Bölgenin jeomorfolojisi, Aretsou’nun İstanbul ile ulaşım bağlantısı ve mimarlık geleneğini kapsamlı bir şekilde sunuyor.  

 

Sayın İstanbul Ortdokos Ruhani Lideri Patrik I. Bartholomeos’ un katıldığı belgesel gösterimi öncesi Grigoris Oikonomidis yaptığı konuşmasında “ Bugün yıllardır düşlediğim bir hayal gerçekleştiği için çok duyguluyum. Rision- Areçu- Darıca adlı kitabımın 2009 yıllında  basılmasından dört yıl sonra, Şişmanoğlu konağının misafirperver salonunda yeni çalışmamı size sunmak fırsatını  bulmaktayım. Gördüğünüz gibi Darıca hakkında merakım sonsuzdur.

Bugünkü  sunu, programlanmış üç sununun üçüncüsüdür. Bu  yolculuk 22 Aralık’ta Selanik’te Kalamarya  ve Neon Rision  halkının onuruna yapılan sunu ile başladı, ardından Atina’da 13 Aralık’ta Mihalis Kakoyannis Vakfında küçük bir durak  yaptıktan sonra İstanbul’da  burada tamamlanıyor. Böylece bugün  buradayız, 90 dakikalık tarihi dokümanter filminin  yapımını  Darıca’lı olmayan değerli arkadaşlardan bir  grupla yaptık, onlara da Darıca sevgisini  aşılayarak “İstanbul’un unutulmayan Darıca’sı” adlı eseri  meydana getirdik.

Son senelerde Yunanistan’ın mali koşulları zor durumda olduğundan çok  küçük bir bütçe  fakat kişisel uzun süreli bir çalışma ve sonsuz merakla, gazeteci Vaios Sirros’un enfes film planları ile, aktör ve rejisör Andreas Marianos’un çok güzel sesi ile, müzisyen Kiriakos Kalaycidis ve “En hordes” adlı müzik grubunun geleneksel  ahenk ve müziği ile ve bütün bunları  harika bir şekilde fotograf ve ses olarak birleştiren montör Hristos Yiannakopulos’un yardımı ile  istediğimiz kalitede bir  sonuç ortaya çıktığını  sanıyoruz.

Baş rolü özellikle birinci kuşak mültecilerden Darıcalı Rum ve Türkler oynadı  zira bir taraftan Rumların Darıca’da ve yeni memleketlerinde başlarından geçenleri,  öbür taraftan Türklerin  doğdukları toprakları bırakıp  Darıca’daki günlük yaşamlarını anlatılar.

Aynı zamanda bilim adamları ve bu gibi filmde değinilen konularla uğraşan Istanbul’lu Rumlar dokümanterde rol aldılar.” Sözlerle belgeselini özetledi.

İstanbul Yunanistan başkonsolosu  Nicolas Matthioudakis “ Yunanistan İstanbul Başkonsolosluğunun, Sismanoglio Megaro binası bugün, büyük bir sevinç ve onurla Türkiye’de ilk defa gösterilecek olan Grigoris İkonomidis’ in Unutulmayan Darıca isimli tarihsel belgeseline ev sahipliği yapmaktadır.

Rum Cemaat Vakıfları Destekleme Derneği işbirliği ile düzenlenen bugünkü faaliyet için Dernek Başkanı Antonis Parizianos ve iş arkadaşlarına özel teşekkürlerimi sunmak istiyorum.

İsminden de anlaşıldığı gibi Unutulmayan Darıca, tarihsel içerikli bir belgeseldir. Bay İkonomidis’ın yakın geçmişte yayınlanan kitabina eşlik etmektedir.

Belgesel, Byzans zamanlarında Risio daha sonrasında Aretsoy olarak bilinen, bugünükü Darica’nın tarihine odaklanmaktadır. Sakinlerinin  -giden ve kalanların-  tarihinine odaklanıyor.  Yunanistan’da ve yurt dışında yaşayan mübadiller ve onların çoçukları ile röportajlar yapan Bay İkonomidis’in belgeselinde, Tarih, kahramanlarının kendi anıları içinden anlatılmaktadır. Böylece, arkalarında bıraktıkları hayatlarını ve anavatan hatılararını canlandırıp kaydetterek, geleceğin Yunan yada Türk  tarihcileri için kullanışlı bir araç ve bizler için değerli bir tarihsel kaynak oluşturulmuş.

Bay İkonomidis’in belgeseli objektif bir sekilde ve kaynaklara saygı duyarak, bizlere Tarihi büyük T harfi ile öğretiyor. Ama belgeselin sundukarı bununla sınırlı değil. Anlatımlara, hislerimize etki katan müzik beslemesi, görüntü işlemesi, montaj ve benzeri sanat unsurları da göze çarpaktadır. Bay İkonomidis’in belgeselinde yaşlı adamın Darıca çirozu hazırlama tekniği ile ilgili tatlı hikayesinden, yeni yurtta mülteciliğin sertliğinin tanıklığına kadar, bütün anlatımalar en sonunda izleyicide acı tatlı hisler bırakmaktadır.

Bay İkonomidis, Darıca tarihini her ne kadar objektif ve uzaktan göstermeyi denediyse de kendisi için bu kitap ve bu belgeselin ne kadar önemli oldu[unu saklamayı başaramadı. Bizim için iyiki de başaramamış.  Zira, bu şekilde bizlere tarihsel bir belgeselden fazlasını izleme firsatını sundu” dedi

 

Belgeselde; Din hayatını, eğitimi, halk ile deniz arasındaki ilişkisini, meslekleri, sosyal ve ekonomik hayatını, toplumun idari organizasyonu ile ilgili verilerini, ürünlerini ve müzik idiomasını vurgulayarak halk malzemesi kapsamlı bir şekilde gösteriliyor.1910 yılı yangın ve 1922 yılı Eylül Küçük Asya Felaketi sırasında şehrin hızlıca terk edilmesi detaylı bir şekilde aktarılıyor.

Son olarak, Lozan Nüfus Mübadelesi Anlaşması'nın uygulanarak şehrin hızlı boşaltmasından sonra günümüze kadar modern tarih, hem mültecilerin gittiği yerler (Aretsou, Kalamaria, Neo Risio Thermis, Anavissou’nun Aretsou’su, Layrio ve A.B.D.) hem de Girit, Selanik ve Drama’dan gelen müslüman mültecilerle; Darıca’nin gelişmesini sunuyor.

Belgesel, Aretsia’lı ilk ve yeni nesil mültecilerden sözlü tanıklıkları, bilim adamlarının bölge ile ilgili yorumları, nadir arşiv ve modern görsel ve fotoğraflar ile zenginleşmiş.

 

yilmazparlar@yahoo.com