SALT
GALATA ‘DA ARŞİV SERGİ
PUSULA
KIYMETİNDE
SALT GALATA’da açılan, Cumhuriyet dönem
ilk değerlerimizden Ali Saim Ülgen’e ait Arşiv sadece geçmişin izlerini
yansıtmakla değil, günümüz gerçeğini bilircesine buğüne de damgasını vuran, yarınlarada klavuz
olacak fayda sağlıyacak güzellikte, böylesine güzel bir performans…
Türkiye,
Libya, Kudüs ve Bağdat gibi kentlerde yüzlerce restorasyon yapan Albert
Gabriel, Celal Esad Arseven ve Sedat Çetintaş gibi kültürel miras uzmanlarıyla
çalışan, ilk restoratör mimarlarımızdan, araştırmacı ve akademisyen olan, Ali
Saim Ülgen Arşivi sergisinde çeşitli malzemeden
oluşan, kitapları, çizimleri, restorasyon çalışmaları fotoğraf, broşür, makale ve gazete kupürleri ile
ürettiği rölöve ve krokileri kapsamaktadır.
8
Şubat 2013 tarihli sergi açılışı Basına tanıtımından sonra, Arşiv kayıtları
temelinde “Türkiye’deki restorasyon pratikleri” Adlı konferans
düzenlendi.
Ali Saim Ülgen ve Sonrası: Türkiye’de
Koruma, Restorasyon ve Mimarlık Tarihi
Suha
Ülgen, Mimarlık Vakfından Yaşar
Marulyalı, SALT Araştırma ve Programlar departmandan Vasıf Kortun tarafından
açılış konuşmaları yapılan konferansta
SALT
Araştırma’dan Aslı Can Üner “Ali Saim Ülgen Arşivi: Kültürel Mirası Belgelemek” Boğaziçi Üniversitesinden Ahmet Ersoy
“Türkiye’de Mimarlık
Tarihi Yazımı ve Ali Saim Ülgen” Başkent
Üniversitesinden Filiz Yenişehirlioğlu “Ali Saim Ülgen Çizimleri ile Mimar Sinan Yapıları” Orta Doğu Teknik
Üniversitesinden Emre Madran “Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün 1960’lı Yıllardaki
Koruma Politikaları ve İzlenen Süreçler” gibi
konuları işleyen birbirinden güzel farklı pencerelerden farklı açılarla
yaklaşım gösteren sunumlarında en dikkatimiz çeken, Yıldız
Teknik Üniversitesinden Prof. Dr.Can Ş. Binan’ın “Türkiye Mimari Koruma Alanını Ali Saim Ülgen’in “Anıtların Korunması ve Onarılması (1943)
Kitabı Üzerinden Okumak” sunusuydu.
K. ATATÜRK’ ün “Dünyada her kavmin
mevcudiyeti, hakkı ve istiklali malik olduğu ve yapacağı medeni eserlerle
mütenasiptir.” vecizesiyle başlayan Ali Saim Ülgen’in “Anıtların Korunması ve Onarılması’ kitabı.” Bu gününde pusulası.
Gelecek nesillerede ışık tutacak Ali Saim Ülgen’in kitabı
içinde Prof. Dr.Can Ş. Binan’ın sunduğu
bölümler okurken İsmet İnönü’nün, tabi afetlere bile meydan okuyan zamana
direnen eski kültür varlıklarımızın acımasız ve bilinçsiz insanlarca nasıl yok
edildiğini tüylerimiz diken diken bir durumda öğreniyoruz.
Kitapda
yer alan ilgili makamların ve uzmanların sözlerine de yer verilmiş.
Yine
bu günü de kapsayan anlayışı önceden gören satırların bir kere daha altını
çizmek lazım. Üç zaman içinde görülen medeniyetin geçmiş hayatın izlerinde
eskiye ait eserler ister atalarımızdan bize yadigar kalsın ister atalarımız
olup olmadıkları henüz belli olmayan insanların bıraktıkları medeniyet izleri
olsun vatan topraklarımızın kopmaz parçaları sayılarak bizim için hepsi aynı
ihtimama layık varlıklar şeklinde Marif vekilince özetlenen söz;
“İlk işimiz onların varlıklarını korumak onları yakımdan ölümden
kurtarmak. Yapıldıkları andaki tazelik ve güzellikleri ile ilk hayatlarını
devam ettirebilmek için her türlü imkandan faydalanmaktır.” Ve yine çok
önemli bir yapılması gereken şu satırlar yer alıyor. “Bu konuda hükümeti vazifeli saymak amaca götüremiyor. Vatanın her köşesine dava bekçisinin
dikilmesi imkansız olduğundan masraf ve emekler boşa gidiyor.” Okullarda
öğretim programlarında genel eğitimin içerisinde yer alması öğretmenlerin ana
vazifeleri olmalarına dikkat çekiyor halkın halk evlerinden biliçlenmesini
işeret ediyor. Kitap Avrupa birkaç ülkesindeki örneklemeleri karşılaştırmalı
olarak referans alması ve titizlikle yürütülmesi gereken korumacılığın tüm
esaslarını ince detaylarına kadar işlemiş adeta bir pusula, herkesin birer
klavuzu.
Mustafa Kemal Atatürk’ün isteği doğrultusunda yapılması planlanan Mimar
Sinan kitabı için rölöve çalışmaları gerçekleştiren Ali Saim Ülgen’in
yayımlanmış kitapları arasında Fatih Camii ve Bizans Sarnıcı yanı sıra Anıtların Korunması ve Onarılması kitabı
sunusunda, Prof.
Dr.Can Ş. Binan’ın Yenikapı-Taksim metro köprüsünün Süleymaniye camiinin siluetini bozan
resmi yer alıyor.
“Koruyan Kurullar nerede” “Siluetimi bozma” tepkilere rağmen, Önce
arkadan Zeytinburnu’nda yükselen gökdelenler şimdide önde yükselen metro
köprüsü bakalım Süleymaniye cami iki minaresi arasından güneş batışı nasıl
görülebilecek.
Mimar Sinan’ın Hürrem sultan kızı Mihr-î Mah
Sultan için yaptığı İskele Camii'nin iki minaresi arasından güneşin
doğuşu ve akşam gün batımında batı ufkuna Edirnekapı istikâmetine Edirnekapı Külliyesi'nde ve Süleymaniye cami
iki minaresi arasından güneşin batışı izlenebilmekteydi.
Aslı Can Üner “Ali Saim Ülgen Arşivi:
Kültürel Mirası Belgelemek”sunumundan
Ali Saim Ülgen Arşivinin ,
Ailesi tarafından saklandığını, Mimarlık Vakfı’na teslim edildiğini, ön
tasnifinden sonra 2012’de SALT Araştırma’ya aktarıldığını,
dijitalleştirme ve kataloglama sürecine başlandığını öğreniyoruz. Arşiv sergisi 24 Mart 2013 tarihine kadar devam edecek.
yilmazparlar@yahoo.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder